Add-on

Functiekaarten

Zoals over het onderdeel moederbord geschreven, was vroeger het moederbord niets meer en minder dan een elektromechanische verbindingsmodule tussen printplaten onderling. Uit dit verhaal blijkt dat er dus meerdere printplaten waren die elk zijn eigen specifieke functie verrichtte. Om er een paar te noemen zijn daar;

  • CPU- kaart
  • Geheugen- kaart
  • Video- kaart (MGA-DGA)
  • Geluids- kaart
  • Seriële /parallelle- kaart
  • FDD/ATA- kaart (drives)

In de huidig tijd zijn veel van de ‘uitbreidingen’ al standaard aanwezig en opgenomen in het ontwerp van het moederbord. De aansluitingen zitten dan ook vast op het moederbord gesoldeerd wat dan ‘on-board’ genoemd wordt. De functies, en de technische mogelijkheden werden en worden (nog) steeds groter, de tegenwoordig toch al op het moederbord aanwezige chipset en/of functionele elektronische chips zorgen daarom voor steeds meer integratie van, wat eerder alleen als een uitbreiding gezien/mogelijk was.

Mocht er op een bepaald moederbord een functie die men wil gaan gebruiken niet aanwezig zijn dan kan deze mogelijk toch toegevoegd worden door een uitbreidingsprintplaat in een zogenaamd ‘slot of cardslot’ dat op het moederbord aanwezig is te drukken.

Het zou zomaar kunnen zijn dat een bepaalde functie wel ‘on-board’ aanwezig is maar deze niet (meer) voldoet aan de nieuwe eisen van de deze te ‘omzeilen’ door een add-on kaart in een ‘slot’ te plaatsen .

Een mogelijk defect geraakte on-board of een add-on kaart is ter reparatie te vervangen door een nieuw exemplaar.

De add- on kaarten kunnen diverse namen hebben maar er wordt hetzelfde mee bedoeld, voorbeelden hiervan zijn:

  • Expansion card
  • Extension card
  • Interface card

De laatste benaming gebruikt men tegenwoordig. Omdat een add- on kaart een soort van ‘tolk-functie’ heeft, namelijk het ‘omzetten’ van digitale signalen van een computerbusstructuur (bijvoorbeeld PCI-e) naar signalen voor een andere functionaliteit, die overigens ook uit analoge signalen kunnen bestaan, bijvoorbeeld VGA(beeld) of audio (geluid).

Op het plaatje hierboven diverse oudere en nieuwere (card)slots op het moederbord aanwezig, ze zijn te gebruiken voor diverse uitbreidingskaarten.

Uitbreidingskaarten worden altijd benoemd naar het type slot waarin ze kunnen worden gedrukt en naar hun gebruiksdoel. Bijvoorbeeld hieronder op het plaatje te zien is een ‘PCI-e x16- DVI’ grafische- of wel video kaart. De term ‘PCI-e X16’ duidt dan op het type (card)slot en ‘DVI’ het gebruiksdoel (type monitor-aansluiting).

Vraag: Zou de onderstaande kaart in bovenstaand moederbord gedrukt kunnen worden? Zo ja, welk slot dan?

Antwoord: Ja, het past in het bovenste slot van het moederbord, PCI-e X16 slot.

Op bovenstaande videokaart met de twee crèmekleurige DVI-aansluitingen (Digitaal), kunnen uiteraard alleen monitoren aangesloten worden die (ook) een DVI- aansluiting bevatten om beeld te kunnen geven. Kijk er dan ook even naar welk type DVI- kabel/type aangesloten moet worden.

Note: wanneer men (tegenwoordig) een uitbreidingskaart zoals bovenstaande videokaart in een slot plaatst zal deze de ‘on-board’ functie overnemen. Dus het beeldscherm zal op de insteekkaart aangesloten dienen te worden. Overigens is dit (moederbord afhankelijk) wel te wijzigen. Zie daarvoor de CMos-instellingen ervan.

Het monteren

Bij het plaatsen van een uitbreidingskaart is het van belang om het metalen bevestigingsplaatje (bracket) dat aan de printplaat is bevestigd goed contact te laten maken met het blank metalen deel van de kast dit kan d.m.v. schroeven of een klem verbinding. Is een kaart verwijderd dan dient er een afdekplaatje of ook wel ‘blind coverplate’ genaamd in plaats te komen. Dit i.v.m. air flow, EMC en Hi-Pot. teneinde te voldoen aan de (veiligheids) normen die gelden voor apparatuur.

Twee verschillende methoden om uitbreidingskaarten en/of afdekplaatjes te monteren.

Één blindcover van de (in totaal) drie al in de kast vastgeschroefd met een Amerikaanse platkop schroef met een Ph2 schroevendraaier

Ook te zien zijn de, af fabriek, voor gemonteerde blindcovers (met +) deze worden uit de kast gebroken zodat op die gekozen locatie een uitbreidingskaart geplaatst kan worden.

Met één vinger zijn alle ‘half hight blindcovers’ d.m.v. een roterende klembeugel te vergrendelen

In een SFF (Small Form Factor) – kast is het ook mogelijk ondanks de minimale hoogte van de kast toch full hight uitbreidingskaarten bij te plaatsen daarvoor is een zogenaamde ‘riser card’ te gebruiken, een voorbeeld hiervan is op het volgende plaatje te zien.

Expansie (bus) kaart waarin een ‘volle hoogte’ uitbreidingskaart te drukken is en op zijn beurt in een op het moederbord gesoldeerde sleuf(slot) te drukken is

Het monteren van de nieuwe uitbreidingskaart:

De juiste ‘blindcover’ voor het betreffende uitbreidingsslot los schroeven, de kaart in het desbetreffende ‘lege’ slot drukken en vervolgens de ‘bracket’ van de uitbreidingskaart met dezelfde verwijderde schroef vast schroeven. (denk aan ESD- maatregelen)