Geheugen

Geheugen, ook wel memory in het Engels genoemd kan tijdelijk data (nullen en enen) opslaan.

Tijdelijk, betekent dat de (speciaal voor dit doel ontworpen) geheugenchips waarop de data staat, continu spanning moet blijven krijgen. verdwijnt die spanning van de chips dan verdwijnt ook de data uit diezelfde geheugenchips. Om bij computers te blijven, als je bijvoorbeeld een stuk tekst in het programma kladblok hebt getypt, de spanning van de computer af gaat dan alles wat je getypt hebt verdwenen is.

Uiteraard zal je alles wat je getypt hebt willen bewaren. dit doe je dan in het “permanent geheugen” wat ook uit chips kan bestaan maar die speciaal voor dit doel zijn ontworpen. Ook kan data op andere manieren “vast” bewaard worden maar daarover meer op deze site.

Hierboven is één van de RAM-geheugenchips afgebeeld. Deze is, zoals te zien op een printplaatje d.m.v. de Surface Mounting Technology (SMT) gesoldeerd.

Een 4-tal of in meervoud van zulke geheugenchips op één printplaatje gesoldeerd wordt een geheugenmodule ofwel Dimm genoemd. sommige individuen benoemen deze ook wel stick maar dat verwijst meer naar USB terwijl dat niets te maken heeft met tijdelijk geheugen. De naam Dimm staat voor Dual Inline Memory Module waarbij de naam Dual Inline staat voor de aan beide zijden van het printplaatje aanwezige contacten.

Een eerste versie van een DIMM gezien vanaf de voorzijde

RAM

Alle geheugenmodules bij elkaar in het moederbord gemonteerd wordt het totale geheugen genoemd. De geheugenchips zelf die gemonteerd zijn, zijn van het type Dynamisch (Dynamic). ze zijn op elk willekeurig vrij plekje te beschrijven en te lezen vandaar de naam Random Acces Memory ofwel RAM. De benaming voor deze modules is dus DRAM. Tegenwoordig is in de meeste gevallen de versie gebruikt waarbij de data doorgang Synchroon (tegelijk) loopt met de systeemklok. Daarom is de volledige naam van het werkgeheugen dus SDRAM.

Dezelfde DIMM als van het plaatje hierboven maar nu te zien vanaf de achterzijde

Na de “standaard” SDRAM is men in gaan zetten op het sneller benaderen van de geheugenchips waarbij naar de geheugenchips nu niet alleen bij een opgaande flank van een klokcyclus data gelezen of geschreven kon worden maar ook bij een neergaande flank van de klokcyclus deze bewerkingen kunnen uitvoeren en dus enorm aan snelheid wordt gewonnen. Deze modules worden daarom SD DDR genoemd. Voor de duidelijkheid, de ‘DDR’ in ‘SD DDR’ staat voor Double Data Rate.

De opvolgers in snelheid van DDR wordt met een cijfer uitgedrukt waarbij deze niet met DDR1 begint maar met DDR, DDR2, DDR3, DDR4 etc. te herkennen aan het stickertje op de module zelf. Bij aanschaf van modules om geheugen uit te breiden zal de code ook te zien zijn zoals op het plaatje hieronder met de code “PC4” dat duidt op een SD-DDR4 geheugen module. het getal erachter staat voor de klokfrequentie waarop de geheugen module maximaal kan werken waarbij deze ook compatibel is met lagere- maar niet met hogere klokfrequenties.

De verschillende memory modules zijn niet onderling uitwisselbaar, dat is de reden waarom de eigenschappen in uitvoering anders gemaakt zijn.

De verschillen zijn op het eerste gezicht moeilijk te onderscheiden maar bij nadere inspectie en vergelijking, is te zien dat de uitsparingen in het printplaatje van de modules “verschoven” van plek maar ook het aantal contacten (ook wel “fingers” genoemd) meer zijn naar mate de code hoger wordt.

Om te weten welke module er in de ‘socket’ van een moederbord geplaatst kan worden, is deze informatie te vinden in de handleiding ervan maar ook wel (soms moeilijk) te zien vlak bij de sockets met inmiddels welbekende aanduidingen zoals DDR2, DDR3, DDR4 etc..

Geheugenmodule(s) plaatsen/uitbreiding:

Wanneer de geheugenmodule(s) in de socket(s) geplaatst dient/dienen te worden, zullen eerst de vergrendelingspalletjes van de socket(s) in de ‘open positie’ gedrukt moeten worden waarna de positie van het nokje (verdikking of verhoging) van ‘de geheugensocket’ gezocht wordt en….. naar de uitsparing(en) van de module gezocht wordt. Is deze eenmaal gevonden dan moeten de uitsparing(en) en het /de nokje(s) qua positie overeen komen (zie onderstaande foto)

SDRAM module in positie gebracht

Nu de geheugenmodule in positie is gebracht is een ferme drukkracht nodig om de geheugenmodule in de socket te drukken en de twee vergrendelingspalletjes zich naar de geheugenmodule toe bewegen. Een zachte “klik” zal de juiste montage bevestigen.

SDRAM module met enige kracht in de socket “geklikt” te zien is dat de vergrendelingspalletje zich in de uitsparingen van de geheugenmodule gevestigd heeft

Praktische tips:

  1. Het verdient aanbeveling om geheugenmodules, wanneer mogelijk, al op het moederbord te monteren voordat deze in de computerkast gemonteerd zal worden om doorbuigen van het moederbord te vermijden teneinde slechte contacteringen van modules met sockets tot een minimum te beperken.
  2. Hanteer de modules niet door ze op de geheugenchips of aan de contacten vast te pakken maar aan de zijden waar de vergrendelingspalletjes terecht moeten komen, Dit, om oxidatie van de contacten en statische problemen te voorkomen en/of te vermijden.